De Rotterdammer Tuschinski

Iedereen kent de naam Tuschinski van de bekende Amsterdamse bioscoop. Wat bijna niemand is dat Abraham Tuschinski een echte Rotterdammer was. Abraham wordt in 1886 geboren in Brzezin in Polen als zoon van Joodse ouders. In Polen is de situatie voor Joden in die tijd niet heel veilig en in 1904, als hij net getrouwd is, besluit hij om via Rotterdam naar Amerika te reizen. Op de één of andere manier blijft hij in Rotterdam hangen en stapt hij nooit op de boot. Een jaar laten laat hij zijn vrouw Mariem overkomen naar zijn nieuwe woonplaats. Samen beginnen zij een hotel voor landverhuizers met de naam ‘Polska’. Maar al gauw ontwikkelt Abraham een nieuwe passie: film. Het theaterbezoek staat hem alleen een beetje tegen, want de zalen zijn vaak slecht ingericht en vies. Daar moet wat aan gebeuren! Abraham neemt hierop de stap zelf een bioscoop te beginnen. In een oude zeemanskerk start hij Thalia, maar zij moet al snel plaatsmaken voor het nieuwe stadhuis. Tuschinski geeft niet op en vindt op de Hoogstraat een nieuw pand. Hier richt hij zijn nieuwe bioscoop, Thalia 2, volledig in zijn eigen stijl in. De bezoekers krijgen niet alleen een film te zien, maar worden helemaal in de watten gelegd. Een rode loper, zachte stoelen en vriendelijk en behulpzaam personeel. Dit legt hem de jaren daarna geen windeieren. Hij opent de jaren erna het Grande Théâtre aan de Pompenburgsingel, Olympia aan de Binnenweg en het Cinema Royal aan de Coolsingel. In 1921 breidt hij uit naar Amsterdam, waar hij nu nog het meest bekend om is.

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt wordt Tuschinski zwaar getroffen. Het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 (ook nog eens Tuschinski’s verjaardag) legt al zijn theaters in de as. In tien minuten is al zijn harde werk teniet gedaan. Zijn joodse afkomst dwingt hem vlak daarna met zijn vrouw en kinderen onder te duiken. Helaas slaagt zijn plan niet en worden ze opgepakt. Ze gaan op transport naar Westerbork en komen daarna terecht in Auschwitz. Op 17 september 1942 blaast Abraham Tuschinski hier zijn laatste adem uit. Een triest einde voor een man wiens naam nu nog een begrip is.