Cananefaten in opstand

Brinno_wordt_op_het_schild_geheven-kleinBrinno, het stamhoofd van de Cananefaten, heeft jarenlang een bondgenootschap met de Romeinen. In 69 besluit hij echter het tegenovergestelde te doen. Weg met de Romeinen! Samen met zijn stamgenoten valt Brinno twee Romeinse castella aan. De Romeinen zijn overrompeld door de onverwachte aanval en slaan op de vlucht. Brinno plundert de castella van hun voorraden en steekt ze vervolgens in brand. (Deze brandlagen zijn bij opgravingen in verschillende oude Romeinse forten nog terug te zien!) Al gauw sluiten de Bataven en de Friezen zich aan bij de Cananefaten en plunderen zij een hele reeks forten aan de grens van het Romeinse Rijk. Van de zee tot aan Keulen krijgen zij de overhand.
Maar de Romeinen zitten niet stil. Nieuwe keizer Vespasianus doet er alles aan om de Bataafse Opstand, zoals de opstand is gaan heten, neer te slaan. In het jaar 70 arriveren er vanuit andere delen van het Rijk nieuwe legioenen aan de grens. Vlakbij het huidige Xanten in Duitsland worden de Bataven in een bloedige strijd verslagen. Ze slaan op de vlucht en de opstand is ten einde.
Over de aanleiding van Brinno’s opstand is weinig bekend. Het kan zijn dat de Cananefaten hun vrijheid terug wilden. Samen met de Bataven waren zij namelijk verplicht om per gezin één zoon af te staan aan het Romeinse leger en er waren natuurlijk nog veel meer regels. Er zijn historici die denken dat het niet alleen Brinno’s idee was om in opstand te komen. Velen denken dat zijn opstandigheid is ingefluisterd door Julius Civilis, een Romeinse officier van Bataafse afkomst. Hij heeft nog een appeltje te schillen met Rome, onder andere omdat zijn broer Paulus is geëxecuteerd door de keizer. Door de Cananefaten in opstand te laten komen, kan Julius tijdelijk aan de aandacht van Rome ontsnappen, om zich vervolgens bij de opstand aan te sluiten. Hij neemt al gauw de leiding en gaat de geschiedenis in als de leider van de Bataafse Opstand. Toch moeten we onthouden dat Brinno, met of zonder Julius Civilis, de eerste was die tegen de Romeinse bezetters in opstand is gekomen. Een dappere vroege Nederlander dus!