Rotterdam groeit eind 19 ^e en begin 20^e eeuw zowel in inwonertal  als in oppervlakte. De uitbreiding met de Rijnhaven, de Maashaven en de Waalhaven zorgt voor veel nieuwe arbeidsplaatsen. Vanuit het buitengebied trekken veel mensen naar Rotterdam om daar te werken. De verbinding met de omliggende dorpen wordt intensiever. De infrastructuur breidt zich uit en eind 19^e eeuw annexeert de stad Rotterdam de dorpjes Kralingen en Charlois.

De Rotterdamse haven is al sinds 1875 een uitvalsbasis voor emigranten die hun heil zoeken in Amerika. De Holland Amerika Lijn brengt meer dan een miljoen mensen naar de andere kant van de oceaan.

Beroemde emigranten

Onder hen is Willem de Kooning, geboren vlakbij de Rotte in 1904. Hij maakt na zijn overtocht in 1926 in Amerika carrière als kunstschilder. Ook Bep van Klaveren, de bekende Rotterdamse bokser, beproeft zijn geluk verschillende keren in Amerika. Voor de laatstgenoemde is in 1992 een standbeeld opgericht langs de Boezemweg.

Boezembarakken

Vanaf 1929 staan er tussen het Noorderkanaal en de Rotte, langs de zogenoemde Boezembocht, Boezembarakken. Deze barakken zijn een dependance van het Coolsingelziekenhuis en bedoeld voor patiënten die een besmettelijke ziekte hebben. Begin jaren ‘70 zijn de barakken afgebroken.

Hoewel Nederland neutraal blijft tijdens de Eerste Wereldoorlog, ondervindt Rotterdam  direct gevolgen van de oorlog tussen de omliggende landen. De haven leunt zwaar op de handel met het Duitse achterland en Groot-Brittannië. Die valt door de oorlog weg; de Noordzee is te gevaarlijk en Nederland kan zijn neutraliteit niet riskeren. Na de Eerste Wereldoorlog wordt de situatie er niet veel beter op. De internationale economische crisis heeft zijn weerslag op Rotterdam en grote delen van de bevolking zijn arm, werkloos en ontevreden. Het stadsbestuur probeert de problemen het hoofd te bieden met plannen voor uitbreidingen en de bouw van het Feyenoordstadion, Diergaarde Blijdorp en een nieuw stadhuis.

Noorderkanaal gegraven

Reclame voor Sunrise limonade

In 1938 wordt het Noorderkanaal aangelegd dat de Rotte met de Schie verbindt. In datzelfde jaar vestigt limonadefabriek Sunrise zich in Hillegersberg.

Eind jaren ’30 komt aan alle bedrijvigheid abrupt een einde door de dreiging van een nieuwe wereldoorlog. In Rotterdam wordt een plan gemaakt voor afweergeschut en Joodse vluchtelingen uit Duitsland druppelen binnen. In mei 1940 krijgen de Rotterdammers een grote schok te verwerken. De Duitsers bombarderen dan een groot deel van de binnenstad. Zo’n achthonderd mensen verliezen hun leven.

Schilderij Henk Chabot

Henk Chabot, een bekende Rotterdamse kunstenaar die langs de Rotte heeft gewoond, legt het bombardement vast in zijn werk ‘Brand van Rotterdam’ (1940).

Opvang in Crooswijk, annexatie Hillegersberg

Wijken die net buiten de brandgrens liggen, zoals Crooswijk, stromen vol met dakloze families; in Crooswijk worden zo’n 2000 mensen opgevangen. Het jaar daarop moet Rotterdam noodgedwongen uitbreiden vanwege de grote woningnood. Onder andere Hillegersberg wordt geannexeerd.

Wapens op veilingschuiten

De Rotte is in de oorlog een handige verbinding met het platteland. De Duitsers maken er gebruik van, maar ook de geallieerden en verzetsleden weten de Rotte te vinden. Zo droppen de geallieerden wapens bij Bleiswijk, die vervolgens via de Rotte naar Rotterdam worden gebracht. Verzetsstrijders maken hierbij gebruik van veilingschuiten waarin de wapens verborgen worden onder de luiken.

Inundatie; polders onder water gezet

Om een invasie van de geallieerden te bemoeilijken, laten de Duitsers in maart 1944 veel polders rond de Rotte onder water zetten: de Eendrachtspolder, de Tweemanspolder, de Zuidplaspolder, polder de Wilde Veenen en de polders van Bleiswijk en Hillegersberg. Een groot deel van West-Nederland ondergaat ditzelfde lot. De Tweemanspolder is in 1945 door inzet van de Molenviergang in enkele weken weer drooggemalen.

Voedseldroppings Operatie Manna

Aan het einde van de oorlog sturen de geallieerden voedseldroppings die erg welkom zijn na de strenge Hongerwinter. De droppings staan bekend onder de naam ‘Operatie Manna’. De weilanden bij Terbregge zijn uitermate geschikt voor deze droppings, vooral ook vanwege  de aangrenzende Rotte. Via de Rotte wordt het voedsel op tuindersschuiten naar het centrum van Rotterdam gebracht. .

Als in 1945 de Duitsers capituleren is Rotterdam één van de meest gehavende steden in Nederland.