Na de oorlog beginnen de Rotterdammers met de wederopbouw van hun stad. Grote woonwijken worden uit de grond gestampt.

Ommoord in aanbouw

Bouw Ommoord

Ommoord is zo’n nieuwe wijk, op de plek van de vroegere Ommoordse polder. In 1965 gaat de eerste paal  de grond in, een paar jaar later komen de eerste bewoners. In de jaren ’80 bereikt de nieuwbouw de Rotte en is de polder bijna helemaal volgebouwd.

Rotte in het gedrang

De Rotte loopt in deze tijd van vernieuwingsdrang gevaar. Er ontstaat een plan om een deel van de Rotte te dempen om er een snelweg  aan te leggen. Dankzij groeiend miliebewustzijn en protesten van omwonenden gaat dit plan uiteindelijk niet door. In 1973 wordt wel de A20 met een brug over de Rotte in gebruik genomen.

Recreatie op en om de Rotte

De Rotte wordt na de oorlog steeds meer een bron van recreatie. Er wordt geroeid, gezeild, gefietst en gevaren met plezierjachten en sloepen. Recreatiegebied de Rottemeren wordt aangelegd in de jaren ’60 en ’70 met onder meer het Lage en Hoge Bergse Bos en de Zevenhuizerplas. De Zevenhuizerplas wordt gegraven om zand te winnen voor nieuwbouwwijken als Zevenkamp en Nesselande. Het Hoge Bergse Bos is aangelegd op een voormalige puinstortplaats uit de jaren ‘60.

Plaquette Coen Moulijn

De Rotterdamse voetbalheld Coen Moulijn wordt in 1937 geboren in de Bloklandstraat vlakbij de Rotte. Hij maakt  vanaf de jaren ’50 tot begin jaren ‘70 furore bij Feijenoord. In de Bloklandstraat is een plaquette voor hem te vinden.

Luchtspoor Binnenrotte afgebroken

In 1982 wordt het ondergrondse metrostation Blaak geopend. Bij de aanleg van de metrolijn is rekening gehouden met een toekomstig ondergronds spoorwegstation. Dat wordt in 1993 geopend. In dit station zijn resten terug te zien van de 14^e eeuwse stadsmuur. Na de aanleg van de spoortunnel, waarvan dit station deel uitmaakt, wordt het luchtspoor afgebroken dat lange tijd de Binnenrotte heeft gedomineerd.

Ode aan Marten Toonder

In 2002 wordt op het Binnenrotteplein ter ere van de 90e verjaardag van de Rotterdamse stripauteur Marten Toonder, het standbeeld ‘ode aan Marten Toonder’ onthuld. Het zes meter hoge monument bevat figuren uit Toonders bekendste scheppingen: de boeken over Tom Poes en Olivier B. Bommel.

Olympische roeibaan Eendragtspolder

Voor roeiers is de Rotte perfect om hun sport op te beoefenen. Zij krijgen in 2012 een extra voorziening:  een olympische roeibaan in de Eendragtspolder bij Zevenhuizen. Deze polder functioneert ook als waterberging. Bij extreme neerslag kan er tijdelijk ruim vier miljoen kubieke meter water worden opgeslagen. In 2011 start men met de aanleg van de roeibaan en in 2012 vindt de eerste wedstrijd al plaats. De Willem-Alexanderbaan is een feit.

Markthal bij de Rotte-dam

In 2014 opent vlakbij de Hoogstraat, daar waar de Rotte-dam ligt en de stad Rotterdam is ontstaan, de Markthal. Dit iconische gebouw is vanuit historisch perspectief een gepaste toevoeging aan Rotterdam die zoveel aan handel te danken heeft.

Eind 18^e eeuw strijden de orangisten en patriotten over de vraag of de Oranjes aan de macht moeten blijven of niet. In Rotterdam geven vrouwen met klinkende namen zoals ‘Ruige Keet’ en ‘Kaat Mossel’ hun steun aan stadhouder Willem V. Desondanks moet Willem V in 1795 vluchten naar Engeland en wordt de Bataafse Republiek uitgeroepen. Niet lang daarna vallen de Fransen Nederland binnen, onder leiding van Napoleon Bonaparte.

Eerste Nederlandse stoomgemaal

Al in 1776 wordt het eerste stoomgemaal van Nederland in gebruik genomen op de Oostpoort, bij het huidige Oostplein, om water uit de stad weg te pompen. In 1797 krijgt een branderij in Rotterdam de eerste industriële stoommachine.

Toch komt de industriële revolutie maar moeilijk op gang. In deze onrustige  tijden durven maar weinig mensen geld te investeren in innovatieve machines. Ook de conservatieve bestuurders van Rotterdam, die tot midden 19^e eeuw aan de macht zijn, stimuleren de vooruitgang nauwelijks.

In 1813 wordt Napoleon verslagen. De zoon van Willem V keert terug naar Nederland. Hij wordt in 1815 ingehuldigd als koning Willem I, waarmee Nederland een monarchie wordt. Willem I heeft veel belangstelling voor de handel en voor havenstad Rotterdam. Mede door zijn inzet komt de industrialisatie wel op gang.

Grote dijkdoorbraak van de Rotte

Een paar jaar later, op Tweede Kerstnacht 1833, wordt het gebied rond de Rotte door rampspoed getroffen. Bij de Nessepolder breekt een dijk door en de Rotte loopt bijna helemaal leeg. Duizend hectare loopt onder water. Pas na acht maanden en enorm veel inspanning zijn alle dijkgaten gedicht.

Droogmaking Zuidplaspolder met stoomkracht

In 1828 start de droogmaking van de Zuidplaspolder, de eerste droogmaking in de omgeving met behulp van stoommachines. Er worden twee stoomgemalen en dertig molens gebouwd voor deze droogmakerij. In 1837 draait het eerste stoomgemaal. In 1839 vallen de hogere gronden droog  en tussen 1841 en 1843 kan de grond worden verkocht.

Drooglegging Alexanderpolder

Ook de Alexanderpolder wordt tussen 1865 en 1874 drooggelegd met behulp van stoomgemalen. Sommige molens verliezen hierdoor hun functie en worden afgebroken, zoals de Bergsche Molen bij het Berg- en Broekse Verlaat.

De in 1872 voltooide Nieuwe Waterweg is een grote stimulans voor de Rotterdamse economie. Door de komst van grote fabrieken zoals Heineken en Jamin trekken veel mensen naar de stad voor werk. Crooswijk is een voorbeeld van een echte arbeiderswijk die in de 19^e eeuw ontstaat om al deze mensen onderdak te kunnen bieden. Op het platteland bij Bleiswijk en Zevenhuizen doet de stoomdorsmachine zijn intrede vanaf ongeveer 1870. Hierdoor kost het kaf van het koren scheiden veel minder tijd. In 1870 wordt een spoorlijn voltooid die onder andere bij Zevenhuizen-Moerkapelle een station heeft.

Rotte binnenstedelijk gedempt

Voor de spoorlijn in de binnenstad wordt in 1871 het stuk van de Rotte tussen de Lombardkade en de Wijnhaven gedempt. Op deze plek wordt een groot spoorviaduct aangelegd dat aansluit op de spoorbrug over de Maas. Bij het huidige Blaak ligt sinds 1877 station Rotterdam Beurs, het eerste station in Nederland met een smeedijzeren overkapping.

Singels van Willem Rose

Halverwege de 19^e eeuw worden nieuwe singels aangelegd. Zij zijn ontworpen door Willem Nicolaas Rose als onderdeel van zijn Waterproject om vervuiling van het stadswater en daarmee  de regelmatig heersende cholera-epidemieën tegen te gaan.  Een aantal singels ligt vlakbij de Rotte zoals Noordsingel met in het verlengde de Bergsingel en de Crooswijksesingel met in het verlengde de Boezemsingel.

Heinekenbrouwerij Crooswijksesingel

Aan de Crooswijksesingel verrijst in 1873 een Heinekenbrouwerij. Heineken krijgt alle grondstoffen voor zijn bier aangeleverd via de Rotte. Via een bouwwerk over de weg worden de goederen van en naar het water getransporteerd. Tegenwoordig staat aan de Linker Rottekade nog een stukje van de gevel van de brouwerij, al is dit een reconstructie uit 1980.

Het Witte Huis bij de monding van de Rotte

Nog wel grotendeels authentiek is het Witte Huis, een kantoorgebouw aan de Oude Haven, de originele monding van de Rotte. De ‘eerste wolkenkrabber’ van Europa is in 1898 klaar.

De Rotte als verkeersader

Boeren blijven gebruik maken van de Rotte als verkeersader. Tot 1861 heeft Rotterdam een haven die de Karnemelkshaven heet, genoemd naar de zuivelproducten die boeren over de Rotte naar de stad vervoeren. Men vervoert niet alleen producten over de Rotte. Vanaf 1832 vaart men bijvoorbeeld doden naar begraafplaats Crooswijk die speciaal daarvoor een ingang aan de Rotte heeft. Deze begraafplaats ligt op de plaats waar vroeger het Huis te Krooswijk heeft gestaan.

Gezicht op de Rotte, 1692

De Gouden Eeuw breekt aan. Het gaat goed met Nederland en de handel groeit. In 1602 wordt de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht, in 1621 de West-Indische Compagnie (WIC). Vóór die tijd zijn er veel losse compagnieën die onder andere vanuit Rotterdam de wereldzeeën bevaren. De sporen van de groeiende handel zijn overal in Rotterdam te zien. In 1598 richt men de eerste koopmansbeurs op, op de hoek van het Haringvliet en de Spaansekade. In 1632 krijgt de VOC een eigen werf aan de Scheepmakershaven.

Onder invloed van de gunstige economie groeit Rotterdam verder. In 1650 wonen er 30.000 mensen, eind 17 ^e  eeuw zijn er al zo’n 50.000 Rotterdammers. De zogenaamde ‘Rotterdamse Driehoek’ is helemaal volgebouwd, Rotterdam is de tweede stad van de Republiek.

De dorpjes langs de Rotte groeien met Rotterdam mee. Turf blijft een grote bron van inkomsten. Door de turfwinning wordt het gebied tussen Gouda en Rotterdam één groot plassengebied. Omdat er steeds minder land overblijft en het water een gevaar vormt voor de omliggende dorpen en steden, start men met het droogmalen van polders.

Eerste droogmakerij: de Wilde Veenen

De eerste polder die wordt drooggemaakt is de Wilde Veenen. Deze polder bij Moerkapelle valt rond 1655 droog met behulp van maar liefst zeven molens. Een deel daarvan is nu nog zichtbaar in de vorm van molenstompen. Hier staat ook de oudste wipmolen van Nederland: de Oorsprong uit 1623.

Prinsenmolen

Bij de Bergse Plassen staat een molen met een bijzonder verhaal: de Prinsenmolen. Deze molen is genoemd naar stadhouder Willem III, die regelmatig jaagt in de buurt en in de molen slaapt.

De bisschoppen van Utrecht en Egmond en de graven van Holland bezitten grote stukken land in de buurt van de Rotte. Vanaf ongeveer 1100 geven zij opdracht voor grootschalige ontginning van het gebied. Aan de rand van de stroken landbouwgrond  die door de ontginning ontstaan, bouwen mensen hun huizen.

Ontstaan Bleiswijk en Bergschenhoek

Met de ontginningen ontstaan in de 12 ^e  eeuw de dorpjes Bleiswijk en Bergschenhoek. Bleiswijk had ook een kasteel: slot Cranenburg (1106). Aan de hand van oude kaarten is te zien dat het waarschijnlijk tussen de huidige Klappolder en de Rotte heeft gelegen.

Ontstaan Zevenhuizen

Zevenhuizen ontstaat al eerder en ligt dan direct aan de Rottemeren. Met de ontginningen verplaatst het dorp  zich meer landinwaarts. Kenmerkend voor deze dorpen is hun lintvorm, omdat ze ontstaan langs de uiteinden van de drooggemaakte kavels.

Woonstalhuis Binnenrotte

Bij de aanleg van de Willemsspoortunnel zijn veel vondsten gedaan. Zo hebben archeologen langs de Binnenrotte resten van een 11 ^e-eeuws woonstalhuis ontdekt, waarschijnlijk een overblijfsel van de nederzetting Rotta.

Rotte-dam

Er zijn ook veel resten gevonden van waterwerken uit de 12 ^e eeuw. Tussen 1164 en 1170 zijn er grote stormvloeden. Om overstromingen te voorkomen, bouwen de inwoners van het gebied dijken, sluizen en dammen in de Rotte. Eén van de oudste dammen ligt op de plek van de huidige Philips Willembrug (Hoge Brug) in Hillegersberg. Deze dam stamt uit 1180. De bekendste dam is de Middeldam. Deze ligt diep onder de huidige Hoogstraat en is waarschijnlijk de naamgever van Rotterdam. Deze dam is ongeveer 400 meter lang en werd gebouwd ter afsluiting van de monding van de Rotte. In de dam zitten verschillende sluizen om het achterland te kunnen ontwateren. Onder de dam van de Rotte, of de Rotte-dam, zijn bij opgravingen verschillende scheepjes aangetroffen die te dateren zijn rond het jaar 1270. De dam zal dus ook uit deze tijd zijn. In de polder die werd aangelegd vlakbij de Middeldam, ontstaat een stadje: Rotterdam.

Rotterdamse kastelen

De vele kastelen die Rotterdam i die tijd rijk was, zijn grotendeels onder de stadsbebouwing verdwenen. Slot Honingen (13^e eeuw) lag bij de Slotlaan, Slot Bulgersteijn (1333) onder het Beursplein, Huis te Krooswijk (1337) bij de Crooswijksebocht en het Hof van Weena (ca. 1100) nabij Pompenburg. Alleen van kasteel Hillegersberg (ca. 1250) is nog een ruïne te vinden op het kerkhof van de Hillegondakerk.

In 1340 ontvangt Rotterdam stadsrechten van Willem IV, graaf van Holland. In 1358 volgen stadsmuren.  Door het stadsrecht groeit de stad gestaag. De aanleg van een verbinding tussen de  Rotte en de Schie, waardoor producten over water naar onder andere Delft kunnen worden vervoerd, is goed voor de handel. Rotterdam wordt een echte marktstad.

Romeinse potten gevonden onder de Willemsspoortunnel

In het begin van onze jaartelling wonen de Cananefaten in het gebied tussen de mondingen van Maas en Rijn. Dit volk handelt met de Romeinen en levert soms hulptroepen aan het Romeinse leger. Er is ook weerstand tegen de overheersing van de Romeinen. Tacitus schrijft over de Cananefaat Brinno, die zijn krachten bundelt met de Bataven en de Friezen om een opstand te beginnen tegen de Romeinen. Deze opstand wordt na een jaar vechten in het jaar 70 neergeslagen. Daarna zijn de Cananefaten gedwongen om mee te werken met de Romeinen.

De Rotte ligt een stuk landinwaarts, midden in het veengebied. De Romeinen en Cananefaten wonen overwegend wat verder naar de kust, op droge duinruggen en kleigronden, en langs de oevers van de Maas. Toch komen ze ook in de buurt van de Rotte.

Romeins crematiegraf

Bij de aanleg van de Willemsspoortunnel is  een Romeins crematiegraf gevonden. In het graf liggen een man en een vrouw en hun twee kleine kinderen.

Toltoren Het Duifhuis

Er gaan eeuwenlang geruchten over het bestaan van een heerweg en een Duifhuis. Het Duifhuis zou een toltoren zijn geweest langs de Rotte, ter hoogte van de Crooswijkse bocht. Er is echter nooit bewijs gevonden dat hier zo’n toltoren heeft gestaan..

‘s-Gravenweg

Van de ’s-Gravenweg werd verondersteld dat hij is ontstaan als Romeinse heerweg, maar waarschijnlijk is de weg pas in de Middeleeuwen ontstaan als ontginningslijn.

In de tweede helft van de 3 ^e eeuw stort het politieke systeem van  de Romeinen in en worden hun grenzen steeds vaker aangevallen door Germanen. In de 4 ^e eeuw zijn de Romeinen grotendeels uit ons land verdwenen.