Heb je er wel eens over nagedacht waar de naam Rotterdam vandaan komt? De koppeling met het riviertje de Rotte heb je misschien wel eens gemaakt. Maar waar is dan die fameuze dam? Wel nu, er is zeker niet slechts één dam geweest in de Rotte. Het waren er meerdere, maar er is er één waar Rotterdam zijn naam aan te danken heeft. En deze dam is niet zomaar een dam. Hij is wel vierhonderd meter lang! En dat betekent niet dat er een vierhonderd meter lange hoop grond in de Rotte is gestort, zeker niet. De dam zit vol met sluizen, grote houten constructies waar bootjes onderdoor kunnen varen en met sluisdeuren die dicht gaan als er overstromingen dreigen. Tegelijkertijd zijn de sluizen handig voor het uitwateren van het gebied.

In de dam is een scheepje gevonden, wat de datering van de dam heeft bepaald. Dit scheepje, dat waarschijnlijk is gebruikt als zinkstuk om stukje van de dam te dichten, is door middel van dendrochronologie gedateerd. Het hout van het scheepje blijkt tussen 1261 en 1277 gekapt te zijn, wat betekent dat het bootje waarschijnlijk na enkele jaren te zijn gebruikt in de dam terecht is gekomen. De archeologen gaan uit van ongeveer het jaar 1270. Dit betekent dat de dam in ieder geval rond die tijd moet zijn aangelegd.

Op de dam ontstaat al gauw een lint van woonhuizen. Eerst van hout, later van baksteen. Ruim zeven eeuwen lang behoudt de dam, die onderdeel wordt van de Hoogstraat, zijn functie. De straat wordt de basis van de stad Rotterdam en is tot de 19^e eeuw de enige doorgaande verbinding tussen de Oostpoort en Schiedamse Poort, waarop wegen naar Delft en Gouda aansluiten. Pas rond 1870 verliest de dam zijn functie, omdat de Binnenrotte wordt gedempt voor een spoorlijn. Sindsdien is er weinig meer te merken van het feit dat er zo’n 700 jaar lang een dam heeft gelegen, die de basis gevormd heeft voor de stad Rotterdam en waaraan de stad zelfs zijn naam te danken heeft. Gelukkig komen bij archeologische opgravingen steeds meer dingen boven de grond, die ons meer kunnen leren over deze bijzondere dam.